De bestrijding van witwassen, terrorismefinanciering en andere vormen van financiële criminaliteit is een belangrijk maatschappelijk thema dat steeds meer aandacht krijgt van wetgevers, toezichthouders en de samenleving. In Nederland zijn er verschillende wetten die beogen om deze fenomenen tegen te gaan, zoals de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), de Sanctiewet en de Verordening op de advocatuur (voda). Deze wetten leggen verplichtingen op aan bepaalde instellingen die financiële diensten verlenen of betrokken zijn bij juridische procedures, waaronder advocaten, mediators en curatoren. Zij moeten onder meer cliëntenonderzoek verrichten, ongebruikelijke transacties melden, een risicobeoordeling opstellen en zich houden aan internationale sancties. Het doel hiervan is om te voorkomen dat zij misbruikt worden voor criminele doeleinden of dat zij zelf betrokken raken bij illegale activiteiten.
Naleving van deze wetten is echter geen eenvoudige opgave voor advocaten, mediators en curatoren. Zij hebben te maken met een complexe en dynamische juridische omgeving, waarin zij verschillende rollen (kunnen) vervullen en uiteenlopende belangen behartigen. Enerzijds dienen zij hun cliënten adequaat bij te staan en te beschermen, anderzijds moet worden voldaan aan wettelijke verplichtingen en toezicht. Dit kan leiden tot dilemma’s, spanningen en risico’s voor alle betrokkenen.
Welke maatregelen moeten zij nemen om hun compliance te waarborgen en hoe kunnen zij hun rol vervullen zonder in strijd te komen met de wet of hun beroepsethiek?
In deze vierdelige serie zullen wij ingaan op deze vragen. In het eerste deel geven we een overzicht van belangrijke bepalingen binnen de Wwft, de Sanctiewet en de Voda die relevant zijn voor rechtspraktijken. Vervolgens zullen wij aangeven hoe advocaten (deel 2), mediators (deel 3) en curatoren (deel 4) aan deze bepalingen kunnen voldoen. In dit eerste deel gebruiken we de advocaten om de begrippen uit te kunnen leggen.
Om het geheugen op te frissen geven we een korte omschrijving van de drie verschillende wetten, daarna duiken we in de belangrijkste overeenkomsten en verschillen tussen de drie wetgevingen.
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) is een Nederlandse wet die tot doel heeft witwassen en financiering van terrorisme te voorkomen. De Wwft verplicht verschillende instellingen, zoals banken, notarissen, en advocatenkantoren, om cliëntenonderzoek uit te voeren, ongebruikelijke transacties te melden en gegevens bij te houden om witwaspraktijken en financiële misdrijven tegen te gaan.
De Sanctiewet is een Nederlandse wet die tot doel heeft om economische sancties op te leggen tegen landen, personen of organisaties die een bedreiging vormen voor de internationale vrede, veiligheid of mensenrechten. De wet geeft de overheid de bevoegdheid om financiële en handelsbeperkingen op te leggen, zoals het bevriezen van tegoeden en het verbieden van financiële transacties met de gesanctioneerde partijen. Dit helpt Nederland om internationale verplichtingen op het gebied van sancties na te leven en bij te dragen aan de wereldwijde inspanningen voor vrede en veiligheid.
De Verordening op de advocatuur (Voda) is een wettelijke regeling die specifiek van
toepassing is op advocatenkantoren en advocaten in Nederland. Deze verordening
bevat voorschriften en richtlijnen voor de beroepsuitoefening, ethiek en
gedragsnormen van advocaten. Het doel is om de integriteit en professionele normen
binnen de advocatuur te handhaven en te waarborgen.
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT), de
Sanctiewet, en de Verordening op de advocatuur (Voda) zijn allemaal wettelijke kaders
die van toepassing zijn op de advocatuur, maar ze verschillen in focus en doel. Hier zijn
de overeenkomsten en verschillen:
Toepassingsgebied: Alle drie de wettelijke kaders zijn van toepassing op de advocatuur
in Nederland en hebben als doel de integriteit en veiligheid van het financiële systeem
en juridische dienstverlening te waarborgen.
Cliënt identificatie: De Wwft en de Sanctiewet vereisen dat advocaten cliënten identificeren en verifiëren. Dit draagt bij aan het voorkomen van witwassen en het financieren van terrorisme. De Voda kan soortgelijke vereisten hebben in overeenstemming met de Wwft.
Wwft: De wet richt zich primair op het voorkomen van witwassen en financieren van
terrorisme. Advocaten moeten onder meer een risicobeoordeling uitvoeren,
cliëntenonderzoek doen en ongebruikelijke transacties melden.
Sanctiewet: Gericht op het naleven van internationale sancties. Advocaten moeten
transacties screenen om te voorkomen dat ze betrokken raken bij zaken die betrekking
hebben op gesanctioneerde personen of entiteiten.
Voda: Voornamelijk een set regels en voorschriften voor de beroepsuitoefening van
advocaten en regelt zaken zoals belangenconflicten, geheimhouding en tarieven.
Wwft: Advocaten hebben een wettelijke meldingsplicht bij ongebruikelijke transacties,
die kan resulteren in een melding bij de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-Nederland).
Sanctiewet: Advocaten hebben een meldingsplicht wanneer is geconstateerd dat de identiteit van een relatie overeenkomt met een (rechts)persoon of entiteit die op de sanctielijst staat.
Voda: Deze heeft geen specifieke meldingsverplichtingen met betrekking tot witwassen of sancties.
Wwft: Het toezicht en de handhaving worden uitgevoerd door verschillende instanties, zoals de Nederlandse Orde van Advocaten en de FIU-Nederland.
Sanctiewet: Er zijn twee instanties die toezicht houden op de naleving van de Sanctiewet 1977, namelijk De Nederlandse Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Daarnaast speelt ook de FIU-Nederland een rol.
Voda: De Nederlandse Orde van Advocaten is verantwoordelijk voor toezicht en handhaving met betrekking tot naleving van de Voda.
In essentie zijn de Wwft en de Sanctiewet gericht op financiële integriteit en veiligheid, terwijl de Voda voornamelijk betrekking heeft op beroepsethiek en de regels voor de beroepsuitoefening van advocaten. Advocaten moeten zich bewust zijn van en voldoen aan alle toepasselijke wetten en regelgeving om hun praktijk op een wettelijke en ethische manier te voeren.
punten
