Op grond van de combinatie van de Wet Financieel Toezicht (Wft) en het Burgerlijk Wetboek (BW), heeft een aanbieder van financiële producten een bijzondere zorgplicht jegens de klant.
Daar waar de Wft zich richt op de aanbieder en gehandhaafd wordt door de AFM, richt het BW zich op de klant en worden wetsuitleg en zorgplicht ingevuld door de civiele rechter. De insteek is dwaling, wanprestatie en/of onrechtmatige daad.
De kern van de bijzondere zorgplicht is dat het financiële product ‘moet doen’ wat een klant ervan mag verwachten. En daarnaast moet het passen bij de klant. Een financieel product is veelal complex. Daarnaast is het een kunst om te begrijpen hoe onderliggende (financiële) principes matchen met de individuele wensen van de klant. De aanbieder is componist/dirigent en het ensemble bestaat uit de klant en het financieel product. Die moeten op elkaar zijn afgestemd.
Zo was er onlangs de uitspraak in het voordeel van de bekende pianist Jan Vayne. Hij wilde zijn geld voorzichtig beleggen. De keus en het advies van Triodosbank was om dat geld dan in Triodos-certificaten te beleggen. Sec was dat een goed advies. Echter het advies om ál zijn vermogen in deze certificaten te stoppen, was in strijd met ook een onderdeel van voorzichtig beleggen, te weten spreiding.
Juist nu ook de accountmanager van Triodos zelf had geadviseerd om nog meer in deze certificaten te stoppen, betekende dit een schending van de zorgplicht, zo oordeelde de rechtbank.
De essentie van een passend en geschikt financieel product is dan ook:
Elke financieel product is goed! Anders brengt een aanbieder het niet op de markt en wordt het niet toegestaan door de AFM. De vraag is of het een goed product voor de klant is!
Dat de kosten van het product altijd te hoog zijn blijft een belangrijk aandachtspunt. Maar dit zegt te weinig over de vraag of het sec een goed financieel product is.
Al met al is het dus de toon die de muziek maakt van het financieel product. Bijzondere zorgplicht is dan ook een ‘persoonlijk bezit’: wat voor een ander goed is, is wellicht niet goed voor jou. Het hangt altijd af van de omstandigheden van het geval.