We vroegen een aantal belangrijke spelers die de sector van binnen en buiten goed kennen naar hun visie op de toekomst. Aan de hand van de antwoorden op een aantal vragen ontstaat een mooi inzicht.
De belangrijkste mondiale ontwikkeling, tevens grootste uitdaging van deze tijd, vind ik de versnelling van de transitie naar een duurzame wereld. Op vele terreinen is er een omslag nodig, zoals op het gebied van klimaat, gezondheidszorg, onderwijs en economie. Maar denk ook aan kansengelijkheid, inclusiviteit, het verminderen van polarisatie en vergroten van vertrouwen tussen burger en overheid.
De juridische sector heeft in deze transitie een belangrijke rol. Immers, juristen maken wetten en beleidsvoorstellen, adviseren cliënten, maken contracten, bedenken constructies, voeren (proef)procedures, lossen conflicten op etc. Het is goed als juristen zich meer bewust worden van de noodzaak van de transitie naar een duurzame wereld en van de belangrijke rol die zij daarin kunnen spelen.
Ik vind emotionele intelligentie (EQ) onmisbaar voor advocaten/kantoordirecteuren. Onder EQ vallen eigenschappen als zelfvertrouwen, onafhankelijkheid, assertiviteit, empathie, sociale verantwoordelijkheid, flexibiliteit, realiteitstoetsing en stressbestendigheid. EQ is het vermogen om emoties van jezelf en van anderen waar te nemen, te interpreteren en te reguleren. Zo is voor het voeren van het ethische gesprek met je cliënt, emotionele intelligentie heel belangrijk.
Naast EQ is het ook belangrijk dat de juridische sector zich nog meer gaat verdiepen in legal tech en zich verder gaat bekwamen in digitale vaardigheden. Digitale vaardigheden is een breed begrip, variërend van praktisch pc-gebruik tot het maken van software toepassingen voor het juridische probleem van een klant. Dus kennis over legal tech en ontwikkelen van digitale vaardigheden zijn essentieel voor een advocatenkantoor.
Omdat steeds meer investeerders willen investeren in bedrijven met ook een maatschappelijk rendement, zetten de big four (de 4 grootste accountantskantoren) op dit moment in op ESG dienstverlening. ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Ik denk dat er op deze gebieden ook voor de advocatuur kansen liggen.
Een voorbeeld daarvan is zogenaamd duurzaam contracteren (conscious contracting). Veel contracten opgesteld door juristen zijn gericht op de juridische do’s and don’ts en het afdekken van risico’s voor als het misgaat. Een duurzaam contract is een overeenkomst in heldere taal die ingaat op de wederzijdse intenties van partijen, gedeelde waarden en transparante doelstellingen. Met deze manier van contracteren stellen de contractspartijen de dialoog voorop en zorgen zij ervoor dat de wederzijdse intenties bij de relatie helder zijn en blijven, zodat zij eventuele conflicten zelf kunnen oplossen, met telkens de oorspronkelijke doelstellingen op het netvlies. Als advocaten duurzaam contracteren de norm maken, leveren zij een essentiële bijdrage aan een duurzame wereld.
Ik denk dat het grootste risico de komende periode de ‘war for talent’ is. Zowel voor juridisch als ondersteunend personeel is de arbeidsmarkt krap. Ook zie ik bij veel kantoren problemen tussen de verschillende generaties. De jonge generatie medewerkers stellen andere eisen aan een kantoor en die willen nog wel een botsen met de zittende partners. En de allerjongste generatie, die in coronatijd is begonnen, heeft helemaal weinig band opgebouwd met kantoor.
Ik denk dat de digitale transformatie doorzet en dat legal tech een duidelijke plek krijgt binnen de juridische wereld. Doordat bepaalde dienstverlening zal worden geautomatiseerd, moet de advocatuur zijn toegevoegde waarde op een andere manier gaan leveren. ‘If a computer can do your job, create a new job’ zou je kunnen zeggen. Voor de advocatuur betekent dat, dat met name het menselijke aspect van de advocatuur belangrijker gaat worden. De zogenaamde T-shaped lawyer, een jurist die diepgaande juridische kennis combineert met een brede kennis van andere disciplines, heeft de toekomst. De nadruk die nu nog vaak op juridisch inhoudelijke kennis ligt gaat verschuiven naar vaardigheden en ethiek. Advocaten ontwikkelen zich tot legal consultant.
Het is al bijna een cliché, maar de grootse impact die corona op de kantoorvoering heeft gehad is het digitale werken. Het is eigenlijk ongelooflijk hoe snel iedereen het online werken heeft omarmd en vertrouwd is geraakt met teams, zoom en/of andere systemen. Zonder corona was dat niet gebeurd. Zeker niet in de juridische sector. Pas zeer recent is de fax bij de rechtbank afgeschaft. Ik ben ervan overtuigd dat het digitaal werken zal blijven en zich nog verder zal ontwikkelen.
Ik zie nog wel een ander, meer negatiever effect, van corona. Alle juristen die de afgelopen 2 jaar zijn begonnen met werken, hebben nauwelijks kans gehad om zich te ontwikkelen op het gebied van organisatiesensitiviteit omdat ze niet of nauwelijks op kantoor zijn geweest. Voor kantoren zie ik daar nog een uitdaging.
Het is voor kantoren belangrijk om met opleiding en coaching extra aandacht te besteden aan de ontwikkeling van organisatiesensitiviteit en andere eigenschappen die onvoldoende zijn ontwikkeld in corona tijd. Met name het social aspect van samenwerken, is belangrijk om weer te gaan oppakken, nu we weer naar kantoor mogen. Een mooie taak ook voor patroons.
Ik zou een startend kantoor adviseren om een goed business plan op te stellen met een concrete visie, missie, strategie en waarden. En dat plan ook op de agenda te houden en regelmatig te evalueren. Ook zou ik startende kantoren willen adviseren samenwerkingspartners te zoeken en een raad van advies in te stellen. Samen kom je verder, dan alleen.
Natuurlijk een leven lang leren! De wereld verandert, de maatschappij verandert, de advocatuur verandert. Dus blijven leren is essentieel om relevant te blijven. Goed om als kantoor een visie op opleiden te hebben die aansluit op je missie en strategie.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikelen in het kader van het 25-jarig jubileum van Balieplus. Klik hier om alle artikelen te lezen.
Monique van der Griendt is directeur en oprichter van Dialogue,hėt bureau voor ontwikkeling van talent binnen organisaties, in Bussum. Al coach en facilitator begeleidt ze managers en professionals. Ze wordt regelmatig gevraagd als externe voorzitter of externe vertrouwenspersoon. Daarnaast heeft Monique meegewerkt aan verschillende boeken over de advocatuur.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikelen in het kader van het 25-jarig jubileum van Balieplus.
Klik hier om alle artikelen te lezen.
punten
Trainingen, mediation, coaching en intervisie, speciaal voor de juridische professional bij Kyden met 10% korting.
Intervisie biedt veel meerwaarde. Onze intervisiebegeleiders zorgen ervoor dat de ingebrachte casuïstiek ook daadwerkelijk leidt tot meer zelfinzicht en oplossingsrichtingen.
Bespaar veel zoekwerk met bij het starten van een eigen kantoor.
